W starzejących się społeczeństwach, a do takich z pewnością należy większość krajów europejskich, zaburzenia funkcji ucha, nosa i gardła są często spotykane. Do najczęstszych schorzeń otolaryngologicznych w wieku podeszłym należą zaburzenia słuchu, równowagi i nieżyty błony śluzowej nosa. Choć w ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się dynamiczny rozwój medycyny geriatrycznej, chorobom laryngologicznym wciąż poświęca się mało uwagi. Jak zatem diagnozować i leczyć nieżyty nosa u osób starszych? Dr Małgorzata Buksińska
Fot. Tatark | Dreamstime.com
Nieżyty błony śluzowej nosa u osób starszych są efektem zmian zachodzących z wiekiem w obrębie nosa. Obejmują one wszystkie struktury tego narządu – skórę, mięśnie, chrząstki, kości i błonę śluzową. W związku z tym procesem zmienia się sam kształt nosa. Wraz z wiekiem dochodzi do poszerzenia jego podstawy oraz obniżania się grzbietu – jest to wynik uwapniania się i zmniejszania sprężystości chrząstek nosa.
Niealergiczne nieżyty nosa
Nieżyty błony śluzowej nosa utrudniają normalne funkcjonowanie. W schorzeniach tego rodzaju dominuje niealergiczny nieżyt błony śluzowej nosa. Objawy występują przez cały rok, choć ich nasilenie może mieć miejsce wiosną i jesienią, a rano bywają zwykle bardziej uciążliwe. Mogą charakteryzować się: niedrożnością i świądem nosa, kichaniem, wyciekiem z nosa, spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła, bólem okolicy zatok, głowy, zaburzeniami węchu, smaku, uczuciem zatkanych uszu i niedosłuchem. Objawy najczęściej wywoływane są wieloma czynnikami fizycznymi i chemicznymi. Do najczęstszych należą: suche, wilgotne lub zimne powietrze, dym tytoniowy, kurz, spaliny samochodowe, stres, oziębienie ciała, zmiana warunków atmosferycznych, nieprawidłowości w budowie nosa (np. skrzywiona przegroda nosowa), przyjmowane leki, intensywne zapachy oraz substancje drażniące.
Rozpoznawanie nieżytu nosa
Z reguły nie jest trudne. W badaniu rynoskopowym (wziernikowe badanie nosa) stwierdza się błonę śluzową wygładzoną, jakby polakierowaną, oraz strupy. Na dokładną ocenę zmian w błonie śluzowej nosa pozwala natomiast fiberoskop – cienki endoskop, który wprowadza się do nozdrzy. W badaniu tym lekarz może zobaczyć m.in. nacieki zapalne w pobliżu naczyń, zmniejszoną liczbę gruczołów śluzowych, zmiany zwyrodnieniowe. Natomiast badanie histopatologiczne potwierdza skrócenie rzęsek lub ich brak, rozrost komórek podstawowych oraz metaplazję komórek nabłonkowych (powstawanie nowych komórek, które jednak różnią się od pierwotnych pod kątem czynnościowym i morfologicznym).
DR MAŁGORZATA BUKSIŃSKA
Lekarz otolaryngolog
Absolwentka kierunku lekarskiego na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Szkolenie specjalizacyjne odbywała w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu. Obecnie zajmuje się w IFPS diagnostyką i leczeniem chorób nosa i zatok przynosowych oraz wykonuje operacje rynochirurgiczne.
Więcej w wydaniu:
https://slysze.inz.waw.pl/nieslyszacy-nie-znaczy-niepelnosprawny-lipiec-sierpien-2023-nr4/