Toksyna botulinowa jako terapia w zaburzeniach głosu i mowy

Toksyna botulinowa może poprawiać sposób mówienia

Botulina to toksyna syntetyzowana przez gatunek clostridium, najczęściej clostridium botulinum. Zidentyfikowano do tej pory kilka typów botuliny, ale w medycynie zastosowanie znajdują głównie dwa (typy A i B). Najbardziej znanym preparatem z toksyną botulinową jest ten występujący pod nazwą handlową botox, ale w medycynie stosowane są też inne preparaty, różniące się właściwościami farmakologicznymi, a więc wymagające innego dawkowania. Botulina wstrzyknięta w tkankę powoduje odwracalne uszkodzenie neuronów, prowadząc do blokady uwalniania neurotransmitera acetylocholiny z zakończeń wypustek komórek nerwowych – aksonów. Takie chemiczne odnerwienie prowadzi do wiotkiego porażenia mięśnia.

Fot. Moussa81 | Dreamstime.com

Fot. Moussa81 | Dreamstime.com

Procedura leczenia inna dla każdego pacjenta

Leczenie toksyną botulinową po raz pierwszy zostało zastosowane u pacjentów z dystonią krtaniową w 1984 r. w ośrodku w Nowym Jorku. Iniekcję tej toksyny do fałdu głosowego wykonali wówczas Mitchell F. Brin i Andrew Blitzer. Ośrodek w Nowym Jorku ma największe doświadczenie w tego typu zabiegach. W Polsce były one także wykonywane na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, ale bardzo rzadko.

OD TRUCIZNY DO LEKU – FASCYNUJĄCA HISTORIA TOKSYNY BOTULINOWEJ

Toksyna botulinowa została odkryta w latach 20. XIX wieku. Wtedy to belgijski bakteriolog, profesor Emile Pierre von Ermenghen, zidentyfikował bakterie Clostridium botulinum jako źródło masowych zatruć. Te bakterie produkują toksynę botulinową (typu A, B i E), która była przyczyną zatruć po spożyciu nieświeżego mięsa. Wówczas toksyna była głównie kojarzona z jadem kiełbasianym. Przełom w medycynie. W latach 60. XX wieku amerykańscy badacze Alan Scott i Edward Schantz odkryli, że wstrzykiwanie niewielkich dawek toksyny botulinowej może redukować nieprawidłowy kurcz mięśni oka. To odkrycie miało ogromne znaczenie nie tylko dla okulistyki, lecz także dla innych dziedzin medycyny. Toksyna botulinowa typu A przestała być trucizną i stała się lekarstwem, które znalazło zastosowanie w terapii różnych schorzeń, takich jak kurcz powiek, dystonie, nadpotliwość czy objawy po udarze.


Toksyna botulinowa znalazła zastosowanie w terapii różnych schorzeń, takich jak kurcz powiek, dystonie, nadpotliwość czy objawy po udarze.



Dr n. med. PAULINA KRASNODĘBSKA,  Specjalista audiolog i foniatra
Starszy asystent w Klinice Audiologii i Foniatrii z pododdziałem fonochirurgii Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. Jej praca kliniczna i naukowa koncentruje się na zaburzeniach głosu. Główne zainteresowania to parametryzacja funkcji głośni za pomocą obrazowania fali śluzówkowej oraz neurofizjologia kliniczna krtani. Jest autorką i współautorką 45 recenzowanych artykułów w czasopismach i dwóch rozdziałów w książkach, 68 referatów konferencyjnych. Członek polskich i zagranicznych towarzystw naukowych, w tym Komitetu Edukacji Foniatrii International Association of Communication Sciences and Disorders (IALP).
Oprac. Jolanta Chyłkiewicz.
Więcej w wydaniu:

Dwa implanty dla dziecka (maj-czerwiec 2024 nr 3)