Od sierpnia ub.r. Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu realizuje nowy „Program badań przesiewowych słuchu dla uczniów klas pierwszych szkół podstawowych z województwa mazowieckiego w roku szkolnym 2017/2018 oraz 2018/2019”. W ramach tego Programu w Kajetanach odbywają się konferencje szkoleniowe na temat profilaktyki, diagnostyki i leczenia wad słuchu dla personelu z lokalnych ośrodków medycznych i jednostek oświatowych.

„Po pierwsze – zdrowie” to zainicjowany przez prof. Henryka Skarżyńskiego, zaplanowany na kilka najbliższych lat, program zapobiegania chorobom cywilizacyjnym. Tego lata jego realizację rozpoczęły Światowe Centrum Słuchu, Instytut Narządów Zmysłów oraz Komitet Nauk Klinicznych PAN we współpracy z Polskim Radiem oraz Telewizją Polską. W czerwcu br. w trasę po całej Polsce wyjechały dwa samochody – Mobilne Centrum Słuchu i Mobilne Centrum Medyczne. To nowocześnie wyposażone „gabinety na kółkach”, w których lekarze różnych specjalności mogli przeprowadzać badania przesiewowe słuchu, wzroku, a także pod kątem chorób kardiologicznych, neurologicznych, urologicznych, dermatologicznych i stomatologicznych. Specjaliści wykonywali je w każdy weekend wakacji we wszystkich miastach i miasteczkach znajdujących się na tegorocznej trasie koncertowej „Lata z Radiem”, a także w miejscach, gdzie odbywały się popularne pikniki naukowe. Pierwszy etap badań został podsumowany w listopadzie podczas konferencji „Po pierwsze – zdrowie. Badania przesiewowe podstawą realnej polityki zdrowotnej”, zorganizowanej wspólnie z Marszałkiem Senatu RP Stanisławem Karczewskim.

Obecnie aż 80 proc. dzieci niesłyszących lub niedosłyszących mających wszczepiony implant słuchowy uczy się w szkołach publicznych. Znaczna grupa radzi sobie doskonale. Niektóre napotykają jednak problemy z komunikacją, przez co mają kłopoty z przyswojeniem przerabianego materiału. Aby pomóc pedagogom w pracy z uczniami mającymi wadę słuchu, Nina Ambroziak, psycholog z wieloletnim stażem, a jednocześnie mama dwojga zaimplantowanych dzieci, stworzyła 10 wskazówek dla nauczycieli. Są one proste, w większości uniwersalne i mogą ułatwić naukę wszystkim uczniom. Jednak najwięcej korzyści z zastosowania się do nich w szkole będą mieć dzieci z wadą słuchu.

W Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu z inicjatywy prof. Henryka Skarżyńskiego opracowywany jest nowy program naukowo-medyczny. Jest on kontynuacją dwóch poprzednich edycji Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu „Ślimakowe Rytmy”, którego celem było zaprezentowanie szerokiej publiczności muzycznych umiejętności osób słyszących dzięki implantom słuchowym. Nowy program ma na celu pomoc pacjentom z implantem w jak najszybszej i najefektywniejszej rehabilitacji słuchu, a w przypadku tych uzdolnionych muzycznie – wspieranie w rozwoju talentu.
W ramach tego programu w tym roku w Światowym Centrum Słuchu Kajetanach spotkali się użytkownicy implantów z całego świata, aby wziąć udział w tygodniowych warsztatach pod okiem mistrzów i doskonalić swoje muzyczne umiejętności. Najzdolniejszych jury, pod kierunkiem prof. Ryszarda Zimaka, wieloletniego rektora Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, wytypowało do udziału w uroczystym koncercie.

Najwybitniejsi naukowcy ze świata przyjechali w maju 2017 r. do Warszawy, by wziąć udział w organizowanych m.in. przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu dwóch ważnych spotkaniach naukowych – I Światowym Kongresie Szumów Usznych i Konferencji International Evoked Response Audiometry Study Group. Poświęcone one były zagadnieniom związanym z diagnozowaniem i leczeniem szumów usznych, a także badaniom obiektywnym słuchu. Równolegle odbyła się w Warszawie XII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Sekcji Audiologicznej i Sekcji Foniatrycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi. Szczegółowe relacje z tych wydarzeń znajdą Państwo w numerze.

Prof. Henryk Skarżyński przeprowadził serię pokazowych operacji wszczepienia nowego systemu implantu ucha środkowego typu Vibrant Soundbridge ze sprzęgaczem LP-Coupler. Operacje te były głównym wydarzeniem podczas sympozjum International BONEBRIDGE & SOUNDBRIDGE, które na przełomie marca i kwietnia odbyło się – po raz pierwszy w Polsce i trzeci na świecie – w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach.

Jako nastolatka straciła słuch i przeżyła załamanie psychiczne. Kiedy implant ślimakowy pomógł jej znowu słyszeć, ona pomogła sobie sama – pokonała poczucie bezsilności i trudności w relacjach z ludźmi. Odkryła w sobie pasję samotnych podróży i miłość do dalekiej Północy. „Im dalej na Północ, tym bliżej Wszechświata”, mawia nasza pacjentka Kila (Kate) Zamana, podróżniczka, fotografka, wielbicielka wyścigów psich zaprzęgów.

Spektakl w Filharmonii Narodowej w Warszawie z udziałem artystów i pacjentów Instytutu zakończył przypadające na rok 2016 obchody dwóch jubileuszy: 25-lecia programu leczenia głuchoty w Polsce oraz 20-lecia Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. Spektakl, zrealizowany według pomysłu i w reżyserii prof. Henryka Skarżyńskiego przy współpracy Barbary Kaczyńskiej, przypominał historię Instytutu oraz 25-letni dorobek Profesora i jego zespołu. Był też próbą ukazania emocji towarzyszących osobom, które dzięki postępowi w medycynie wracają do świata dźwięków. Emocje te, z wielką empatią, opisał sam prof. Henryk Skarżyński. Muzykę do utworów Profesora skomponował prof. Krzesimir Dębski. W wielkiej gali jubileuszowej wzięło udział ponad tysiąc znakomitych gości.

Na drodze do świata dźwięków pacjent z implantem napotyka większe lub mniejsze problemy w codziennym życiu. Nawet jeśli osiąga po operacji dobre wyniki w testach sprawdzających czułość słuchu lub stopień rozumienia mowy, może zachowywać się tak, jakby wciąż był niesłyszący. Z powodu wady słuchu może czuć się wykluczony, nie przejawiając chęci do kontaktu z ludźmi. Wiedzę, jak pacjenci z implantem radzą sobie w swoim środowisku i jakie bariery napotykają w życiu codziennym, uznaje się dziś za kluczową na etapie wdrażania ich do normalnego życia. Tylko znając problemy pacjentów, także te psychologiczne, można im pomagać. Z tego względu w Zakładzie Implantów i Percepcji Słuchowej, prócz szczegółowych badań słuchu, wykonuje się także badania przy użyciu narzędzi psychometrycznych. To ankiety i kwestionariusze wypełniane przez pacjentów, których wyniki pozwalają na ocenę aktywności i zaangażowania pacjentów.

Uroczystym koncertem galowym, który odbył się 14 lipca 2016 r. w sali koncertowej Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, zakończył się II Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu „Ślimakowe Rytmy”. To autorski projekt prof. Henryka Skarżyńskiego i pomysł na pokazanie szerokiej publiczności talentów muzycznych uratowanych dzięki postępowi w nauce i medycynie. Organizatorem Festiwalu był Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu przy wsparciu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina i Instytutu Narządu Zmysłów. Festiwal został objęty honorowym patronatem Małżonki Prezydenta RP – Agaty Kornhauser-Dudy.