Nagroda im. Józefa Oleksego
dla prof. Henryka Skarżyńskiego
Podczas XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu uhonorowano wybitne postaci świata nauki i innowacji, wręczając wiele prestiżowych nagród, w tym Nagrodę im. Józefa Oleksego.
W 2025 roku laur ten otrzymał prof. Henryk Skarżyński.
Nagrodę odebrał z rąk Marii Oleksy, żony premiera Józefa Oleksego. To była uroczystość pełna pięknych wspomnień i wyjątkowych wzruszeń.– Profesorze, Przyjacielu, dzięki Tobie tysiące ludzi odzyskało słuch, a my wszyscy odzyskaliśmy wiarę w moc pasji i dobra. Środowisko lekarskie w Polsce jest dumne, że ma w swoich szeregach taką osobowość jak Ty – powiedział prof. Andrzej Matyja, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej (2018–2022), który podczas gali wygłosił laudację. Była to laudacja wyjątkowa, bowiem zacytował słowa samego Józefa Oleksego, który o tegorocznym laureacie mówił m.in. tak: Ludzi zasłużonych jest wielu, ale on jest zasłużony na poziomie światowych osiągnięć. Można robić rzeczy wielkie, można je robić czasem, można je robić przy oporach i przeszkodach, których nie Gala wręczenia Nagrody im. Józefa Oleksego podczas XXXIV Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Prof. Henryk Skarżyński, laureat, Maria Oleksy i prof. Andrzej Matyja. brakuje. Można zadziwiać innych. Można czynić dobro w wielkim wymiarze, jeśli ma się w sobie to coś, tę wewnętrzną iluminację, ten talent, rozum, zdolności i pasję, pracowitość.
Otóż prof. Henryk Skarżyński ma te wszystkie cechy w imponującym wymiarze. (…)
Rzadko zdarza się taka kompozycja cech: wybitność zawodowa na skalę światową i jednocześnie zachowanie takiej skromności i prostoty bycia, która ujmuje na co dzień. – Zapewne nie stanąłbym w tym miejscu, gdyby nie nasza rozmowa przed 30 laty z premierem Józefem Oleksym – powie- dział prof. Henryk Skarżyński podczas gali wręczenia nagród. Dla mnie jest to wyjątkowe wyróżnienie, a premier Józef Oleksy jest osobą, która zapisała się w sposób wyjątkowy w pamięci i historii Instytutu, którym kieruję. – Mówiłem o wiosce Kajetany i zaprosiłem go, by wspólnie z wnuczkiem prezydenta Mościckiego, Józef Oleksy wniósł ważny wkład w budowanie międzynarodowej pozycji Rzeczpospolitej w Europie i na świecie jako demokratycznego i nowoczesnego państwa. W polskim życiu publicznym stał się symbolem dialogu, otwartości i tolerancji dla innych. Nagroda Jego imienia jest hołdem dla pamięci i życiowej drogi Józefa Oleksego. Jest też 
punktem odniesienia dla ludzi, którzy podobnie jak Józef Oleksy, postrzegają świat i politykę. • M.J. Józefem Zwisłockim, podpisali akt erekcyjny, by tam, wśród tych traw i pól, zbudować coś, co jeszcze nie nazywało się Światowym Centrum Słuchu. Premier Józef Oleksy wysłuchał i zaufał. Został po wsze czasy naszym Przyjacielem – wspominał Profesor.
IFPS na XXXIV Forum Ekonomicznym
Wyjątkową rolę w tegorocznym Forum odegrała polska nauka, a wszystko to za sprawąPawilonu Polskiej Nauki, przygotowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego we współpracy z Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Radą Główną Instytutów Badawczych, a także z Siecią Badawczą SUP-RIM, Lubelską Unią Cyfrową, Uniwersytetem Zielonogórskim oraz jednostkami nadzorowanymi przez resort: Narodowym Centrum Nauki, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Siecią Badawczą Łukasiewicz i Narodową Agencją Wymiany Akademickiej.
Wdniach 2–4 września Karpacz stał się centrum myśli naukowej, debat gospodarczych i innowacji.
Wszystko to za sprawą XXXIV Forum Ekonomicznego – jednego z największych wydarzeń gospodarczych w Europie Środkowo-Wschodniej. Na 3 września zaplanowano panel
dyskusyjny „Wynalazki i wdrożenia naukowe XXI wieku”, organizowany przez Radę Główną Instytutów Badawczych oraz Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu – organizatora Kongresu Nauka dla Społeczeństwa. Poprowadził go prof. Henryk Skarżyński, światowej klasy otolaryngolog Panel „Wynalazki i wdrożenia naukowe XXI wieku” moderowany przez prof. Henryka Skarżyńskiego
oraz inicjator licznych projektów łączących medycynę z działalnością społeczną i gospodarczą.
Wynalazki i wdrożenia naukowe XXI w. w Karpaczu
Polscy naukowcy zaprezentowali przełomowe wdrożenia podczas XXXIV Forum Ekonomicznego odbywającego się w dniach 2–3 września w Karpaczu. Ministerstwo
Nauki i Szkolnictwa Wyższego do współtworzenia Pawilonu Polskiej Nauki – wyjątkowej przestrzeni dialogu, współpracy i promocji osiągnięć polskich naukowców – zaprosiło Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Radę Główną Instytutów Badawczych
W ramach tego wydarzenia 3 września odbył się panel dyskusyjny „Wynalazki i wdrożenia naukowe XXI wieku”, zorganizowany przez Radę Główną Instytutów Badawczych oraz Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu. Zaproszeni do udziału w dyskusji naukowcy podzielili się doświadczeniami dotyczącymi swoich odkryć, ich promocji, wdrażania i upowszechniania. Organizatorom zależało na tym, by podczas tego ważnego i prestiżowego wydarzenia popularyzować wdrożenia gotowe do szerokiej komercjalizacji, zaprezentować potencjał polskich instytutów badawczych oraz budować mosty pomiędzy nauką, biznesem i administracją publiczną. Panel poprowadził prof. Henryk Skarżyński, a wzięli w nim udział: dr hab. Małgorzata Golonka-Wójcik, dr inż. Marek Kalita,
prof. Arkadiusz Kosmala, Piotr Krukowski, dr hab. inż.Katarzyna Ławińska, prof. Joanna Puławska, prof. Leszek Rafalski, prof. Tomasz Szapiro, prof. Jan Szmidt. Paneliści dyskutowali m.in. o tym, czy osiągnięcia naukowe w Polsce są dostatecznie widoczne oraz jaka powinna być strategia promowania nauki. Przedstawili przykłady konkretnych
wdrożeń własnych:
• Ekologiczny materiał kompozytowy z grzybni wyhodowanej na odpadach – Sieć Badawcza Łukasiewicz Łódzki Instytut Technologiczny (dr hab. Inż. Katarzyna Ławińska)
• Produkt mikrobiologiczny Pantoea Care poprawiającyzdrowotność upraw ogrodniczych – Instytut Ogrodnictwa – PIB (prof. Joanna Puławska)
• Rozwiązania technologiczne redukujące zagrożenie pyłowe – Instytut Techniki Górniczej KOMAG (dr inż. Marek Kalita)
• System RESQL do monitorowania środowiska szkolnego i przeciwdziałania przemocy rówieśniczej – Uniwersytet SWPS (dr hab. Małgorzata Golonka-Wójcik)
• Bioniczna ręka protetyczna Zeus zintegrowana z oprogramowaniem Aether Digital Platform do zdalnej rehabilitacji i konfiguracji protezy – Start-up Aether Biomedical(Piotr Krukowski)
• System Prognozowania Epidemii Chorób SPEC – Instytut Genetyki Roślin PAN (prof. Arkadiusz Kosmala)
Światowe Centrum Słuchu na 15. Forum Rozwoju Mazowsza
Głównym celem wydarzenia była prezentacja osiągnięć związanych z wykorzystaniem Funduszy Europejskich oraz inicjowanie dialogu na temat kierunków rozwoju regionalnego w Polsce i Europie. W tym roku wydarzenie zyskało szerszy, ogólnopolski charakter. Forum otworzyło się na współpracę z partnerami z różnych części kraju, stając się przestrzenią wymiany do- świadczeń i idei międzyregionalnych. Była to odpowiedź na rosnącą potrzebę wspólnej dyskusji o skuteczności polityki spójności oraz kierunkach jej dalszego rozwoju. Tegoroczna edycja miała szczególne znaczenie – Mazowsze zostało uhonorowane zaszczytnym tytułem Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2025, przyznanym przez Europejski Komitet Regionów. Wyróżnienie to stanowiło uznanie dla konsekwentnych działań regionu na rzecz wspierania przedsiębiorczości, innowacyjności i współpracy międzynarodowej, w tym inicjatyw wspomagających odbudowę Ukrainy. Program 15. Forum Rozwoju Mazowsza obejmował debaty, sesje tematyczne, prezentacje projektów oraz interaktywne strefy dla uczestników. Najważniejszym punktem spotkania była debata horyzontalna poświęcona przyszłości polityki spójności po 2027 roku oraz perspektywom długoterminowego rozwoju Polski i Europy. W jubileuszowej edycji wydarzenia uczestniczyło ponad 60 partnerów z całego kraju, a w dyskusjach i prezentacjach wzięło udział ponad 30 prelegentów. Byli to przedstawiciele administracji publicznej, środowisk naukowych, sektora biznesowego oraz organizacji pozarządowych, którzy dzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem podczas debat, warsztatów i prezentacji projektów. Nie zabrakło również tematów związanych ze zdrowiem. W debacie „Medycyna przyszłości: czy wszyscy będziemy pacjentami 2.0?” dyskutowano o cyfrowej medycynie i roli pacjenta 2.0. Uczestnicy analizowali, czy technologie takie jak aplikacje monitorujące zdrowie, e-recepty czy zdalne konsultacje rzeczywiście zwiększają kontrolę nad zdrowiem, czy raczej przenoszą odpowiedzialność na narzędzia cyfrowe. Poruszono również kwestię wpływu nowych rozwiązań na relacje pacjent–lekarz, zaufanie do systemu ochrony zdrowia i podejmowanie decyzji terapeutycznych.
Jak dbać o KOŚCI
Podczas ostatniego Kongresu Zdrowie Polaków poruszano wiele ważnych kwestii związanych ze zdrowiem człowieka na różnych etapach jego życia. Zapobieganie osteoporozie i walka z nią stały się jednym z tematów eksperckiego panelu przygotowanego przez Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN. Jego uczestnicy podkreślali rolę aktywności fizycznej, rehabilitacji oraz diety w walce z tą chorobą, a jeden z wykładów był poświęcony materiałom polimerowo-ceramicznym służącym do regeneracji kości.
Osteoporoza dotyka zwłaszcza osoby starsze, po 65. roku życia, szczególnie narażone są na nią kobiety po menopauzie – występuje u nich trzy razy częściej niż u mężczyzn. Może rozwijać się latami, nie dając żadnych objawów. Dlatego osteoporoza bywa nazywana cichym złodziejemkości. To choroba, podczas której dochodzi do zmniejszenia gęstości mineralnej kości oraz zaburzeń ich struktury i jakości. Ta układowa choroba szkieletu charakteryzująca się ubytkiem masy kostnej i zaburzeniami mikro architektury kości powoduje zmniejszenie ich wytrzymałości i zwiększenie ryzyka złamań. Proces ten jest nieodwracalny i postępuje z wiekiem. Złamania kości mogą wystąpić nawet przy niewielkim urazie, a w niektórych przypadkach nawet samoistnie, na skutek przeciążenia osłabionej kości. Złamania w szerszej perspektywie to olbrzymie koszty społeczne, medyczne i finansowe, część najstarszych chorych po złamaniu okolicy biodra umiera w ciągu roku lub nie wraca do wcześniejszej aktywności. Stąd osteoporoza jest problemem społecznym współczesnych państw rozwiniętych, podkreślali eksperci. Jej rozwojowi sprzyjają coraz dłuższe życie, zmniejszona aktywność fizyczna, inne choroby czy stosowane leki (osteoporoza wtórna).
Dziecięcy słuch pod opieką specjalistów
Konferencja UCHO co roku gromadzi wybitnych ekspertów i wiodących specjalistów nie tylko z dziedziny otorynolaryngologii dziecięcej, audiologii i foniatrii, lecz także innych dziedzin, pokazując tym samym, jak ważne jest przyjęcie szerokiej perspektywy w diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji pacjentów pediatrycznych. Dlatego podczas paneli, wykładów i warsztatów XLVIII Krajowej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Problemy otorynolaryngologii dziecięcej w codziennej praktyce” – UCHO 2025, obywającej się w dniach 25–27 września w Kajetanach nie zabrakło tematów związanych m.in. z genetycznymi uwarunkowaniami niedosłuchów, z jednostronną głuchotą, częściową głuchotą, leczeniem otosklerozy, perlaka, postępem w technologiach poprawiających słyszenie, prognozowaniem korzyści słuchowych po zastosowaniu implantu ślimakowego, ale także kwestii dotyczących szumów usznych u dzieci, zaburzeń przetwarzania słuchowego, nadwrażliwości słuchowej. Organizatorami tego przedsięwzięcia były: Polskie Towarzystwo Otolaryngologów Dziecięcych, Instytut Narządów Zmysłów, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu i Towarzystwo Otorynolaryngologów, Foniatrów i Audiologów Polskich.
Były to trzy dni intensywnej wymiany wiedzy – konferencja UCHO 2025 zgromadziła ponad 800 specjalistów, koncen- trując się na codziennych problemach i leczeniu schorzeń laryngologicznych u dzieci. Program naukowy objął blisko 90 godzin sesji naukowych, wykładów i paneli dyskusyjnych, ważnym elementem były warsztaty, podczas których uczestnicy od razu mieli szanse ćwiczyć procedury kliniczne i poznać nowe technologie.
Nowe perspektywy dla muzykoterapii
Za nami pierwsze w Polsce Międzynarodowe Sympozjum Muzykoterapii, którego tematem przewodnim był terapeutyczny potencjał muzyki w pracy z pacjentem oraz najnowsze światowe kierunki w rozwoju muzykoterapii. Wydarzenie odbyło się 6 października w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach i zgromadziło wybitnych specjalistów z Polski oraz zagranicy, którzy dzielili się wiedzą, doświadczeniem i pasją do wykorzystania muzyki w procesie leczenia i rehabilitacji.
Miejsce spotkania wybrano nieprzypadkowo, bowiemw Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach muzykoterapia stanowi ważny element kompleksowej opieki nad pacjentami. Jest praktykowana na co dzień jako skuteczne wsparcie procesu rehabilitacji osób niesłyszących i niedosłyszących, korzystających z aparatów słuchowych oraz implantów słuchowych, a także osób zmagających się z szumami usznymi.
– Po pierwszej operacji wszczepienia implantu w Polsceosobie niesłyszącej w 1992 roku marzyliśmy, że będzie można skutecznie leczyć zaburzenia słuchu. Efekty przerosły nasze oczekiwania: pacjenci nie tylko słyszą, ale jeśli mają w sobie pasję muzyczną, mogą też grać, śpiewać, komponować, a jeśli im starczy wytrwałości – poważnie myśleć o karierze arty- stycznej. Dziś jest to realne, a dzieci niesłyszące, które jeszcze nie tak dawno były skazane na życie w świecie ciszy, mogą prawidłowo się rozwijać oraz uczyć w szkołach masowych, a jeśli tego pragną – w szkołach muzycznych.
Czy smartfon może zbadać nasz słuch?
Dzisiaj prawie każdy z nas ma smartfona. Używamy go do kontaktu z bliskimi, robienia zdjęć czy liczenia kroków. Coraz częściej pomaga nam też w dbaniu o zdrowie. Przypomina o wypiciu wody, monitoruje sen czy ciśnienie krwi. Ale czy może również… zbadać nasz słuch?
Okazuje się, że wystarczy pobrać odpowiednią aplikację, aby po kilku minutach otrzymać wynik badania słuchu. W sklepach z aplikacjami znajdziemy dziesiątki takichprogramów. Tyle że nie wszystkim możemy zaufać, jeśli chodzi o informacje, które otrzymujemy po badaniu. Jak więc odróż- nić te wartościowe od tych wprowadzających w błąd oraz jak korzystać z nich mądrze?
Słyszeć znów wyraźnie –kiedy dziecko potrzebuje drenażu ucha?
Drenaż wentylacyjny, zwany także tympanostomią, to krótki zabieg otochirurgiczny wykonywany przede wszystkim u dzieci z nawracającym wysiękowym zapaleniem ucha środkowego, którego konsekwencją bywa pogorszenie słuchu, a nawet opóźnienie rozwoju mowy. Rodzice, którzy słyszą od laryngologa zalecenie „założenia drenu”, często obawiają się skomplikowanej operacji lub bolesnego usuwania rurki. Tymczasem sama procedura trwa zaledwie kilkanaście minut, a u małych pacjentów przeprowadza się ją w znieczuleniu ogólnym; u dorosłych wystarczy zazwyczaj znieczulenie miejscowe.
Celem drenażu jest odprowadzenie zalegającej w uchu środkowym wydzieliny i szybkie wyrównanie ciśnienia między jamą bębenkową a nosogardłem. Jama ta łączy się z nosogardłem przez trąbkę Eustachiusza, która w zdrowych warunkach doprowadza powietrze do wnętrza ucha. Gdy trąbka puchnie na skutek infekcji lub przerostu migdałka gardłowego, powietrze nie może swobodnie przepływać, tworzy się podciśnienie, a płyn w środku działa niczym korek,
dodatkowo tłumiąc dźwięki. Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi poprawy, laryngolog proponuje tympanostomię jako skuteczny sposób na przywrócenie słuchu. Podczas zabiegu lekarz wykonuje niewielkie nacięcie w bło- nie bębenkowej (myringotomię), po czym wprowadza mikroskopijną rurkę wentylacyjną. Ciśnienie w uchu wyrównuje się niemal natychmiast, a płyn swobodnie wypływa. Dziecko zwykle już na sali wybudzeń słyszy wyraźniej i odczuwa ulgę.
„Jak zostać królem”, czyli o terapii jąkania
22 października przypada Światowy Dzień Świadomości Jąkania. Obchodzenie tego święta ma na celu zwrócić uwagę na skalę tego zjawiska – dotyczy ono ok. 70 mln ludzi na świecie. I wciąż dla wielu z nich pozostaje powodem do wstydu. Ten dzień jest dobrym pretekstem, by przypomnieć film „Jak zostać królem”
Ten obraz filmowy w reżyserii Toma Hoopera stał się już klasykiem (ma prawie piętnaście lat, a nic nie stracił na swojej aktualności!). Wielka Brytania, w tle historia Europy czasu Hitlera, Stalina i Churchilla, wzorowa miłość małżeńska na tle ryzykownego romansu, „czarna owca” w rodzinie królewskiej, zwariowany terapeuta i… jąkała.Historia kina zna dużo lepsze filmy historyczne, o miłości też powiedziano już (prawie) wszystko, nie mówiąco wątkach dotyczących różnych chorób. Ale ten film jest ponad czasowy i ogromnie ważny. Wybitna rola Colina Firtha, który tak doskonale wciela się w osobę mającą problem z mówieniem, tak wiarygodnie przedstawia niepłynność mowy, zwaną jąkaniem, że oglądający również wstrzymuje oddech, nie radząc sobie z nagłą dusznością i poceniem dłoni. Doskonałe jest też jego neurowegetatywne zaburzenie tempa i rytmu mówienia. Genialna gra mięśni i misternie przygotowana dyskoordynacja czynności aparatu mowy; dalej logofobia, nerwica i szereg frustracji o charakterze głębszym niż komunikacyjny.
JABŁKO na zdrowie
Jabłka to nasze dobro narodowe,owoce, bez których trudno sobie wyobrazić codzienny jadłospis. Naukowe potwierdzenie licznych korzyści zdrowotnych oraz trend spożycia owoców lokalnych sprawiły, że odkrywamy jabłka na nowo. A choć znamy podstawowe zalety tego owocu, nie zdajemy sobie sprawy ze wszystkich
korzyści, jakie jabłka nam oferują.
O rosnącej popularności jabłek świadczy nie tylko Światowy Dzień Jabłka obchodzony 28 września, ale przede wszystkim ponad 48-proc. wzrost ich światowej produkcji w ciągu ostatnich dwóch dekad (wg FAO). Jabłka to także jeden z najbardziej rozpoznawalnych i lubianych owoców na świecie – znajdziemy je niemal w każdym sklepie, sadzieczy ogrodzie. Polska to prawdziwa potęga w produkcji jabłek, których walory odżywcze i smakowe są cenione w kraju i na świecie. Jesteśmy największym producentem jabłek w Unii Europejskiej oraz czwartym producentem tych owoców na świecie – po Chinach, USA i Turcji. Najwięcej jabłek zbiera się w województwie mazowieckim, którego udział w zbiorach krajowych wynosi ok. 45 proc.
Dużym atutem jabłek jest różnorodność składników odżywczych w nich zawartych oraz to, że są dostępne przez niemal cały rok, na prawie każdej szerokości geograficznej. Około 70
proc. spożywanych jabłek stanowią owoce świeże. Za częstym jedzeniem jabłek przemawia także ich niska cena.