Powrót Beethovena w 250. rocznicę urodzin

Profesor Henryk Skarżyński od lat zaskakuje nas wszystkich kolejnymi osiągnięciami. Ten znany na całym świecie wybitny otochirurg ukazuje się nam tym razem jako… autor powieści „Powrót Beethovena”. Ale to nie koniec niespodzianek. Profesor uchyla rąbka tajemnicy i w fikcyjną fabułę wplata wiele wątków autobiograficznych. To będzie pierwsza taka książka na polskim rynku!

Portret Ludwiga van Beethovena z książki  „Oeser. Aesthetische Briefe”  wydanej przez Friedricha Brandstettera w 1874 r.
Portret Ludwiga van Beethovena z książki „Oeser. Aesthetische Briefe” wydanej przez Friedricha Brandstettera w 1874 r.

Akcja powieści – napisanej na przypadającą w grudniu tego roku 250. rocznicę urodzin Beethovena – toczy się głównie w Kajetanach w Światowym Centrum Słuchu i innych miejscach na świecie, np. w słonecznym listopadowym Soczi – gorącym o tej porze roku od intensywnych uczuć i emocji. Kim jest i jakie miejsce w życiu głównego bohatera zajmie piękna kobieta, z którą podróżuje on nocnym ekspresem z Sankt Petersburga do Soczi? Jakie demony pojawią się pewnego dnia w Centrum Słuchu i co sprawi, że niezwykle oddany swojej pracy otochirurg będzie zmuszony odwołać wszystkie operacje? W jaki sposób powróci do nas niedościgły mistrz Ludwig van Beethoven?

„Powrót Beethovena” to kolejne dzieło autora libretta musicalu „Przerwana cisza” oraz licznych wierszy i tekstów piosenek, z których najpiękniejsze zostały zamieszczone na kartach powieści. Profesor Skarżyński znany jest jednak w Polsce przede wszystkim jako pionier leczenia głuchoty za pomocą implantów ślimakowych, które zaczął wszczepiać w 1992 roku, zarówno dorosłym, jak i dzieciom. Od wielu lat w kraju i na świecie, kierując się misją wspierania komunikacji międzyludzkiej, propaguje on także – na wykładach i podczas operacji pokazowych – opracowaną przez siebie innowacyjną metodę leczenia częściowej głuchoty, dzięki czemu tysiące osób z niedosłuchem mogą uzyskać realną pomoc.

W powieści poznajemy alter ego Profesora – Henryka – w momencie, kiedy w 1973 roku jako świeżo upieczony student opuszcza rodzinne strony i wyjeżdża na studia medyczne do Warszawy. Razem z nim wędrujemy przez następne 47 lat jego rozwoju zawodowego, który zarówno w powieści, jak i rzeczywistości silnie splata się z postępem w nauce i medycynie, a także tragediami i radościami tysięcy pacjentów, których zoperował w kraju i za granicą. Fakty zawarte w powieści pokazane są przez pryzmat ówczesnych wydarzeń, a co najbardziej interesujące – przeżyć i emocji profesora Skarżyńskiego. Przez te wszystkie lata pozostaje on wierny swoim zasadom, które wypowiada powieściowy Henryk: „Życie jest za krótkie, by przejść przez nie byle jak, by nie pozostawić po sobie na Ziemi choćby małego śladu. Ze wszystkich sił staram się robić to, co potrafię najlepiej, by potem nie żałować, że czegoś nie zrobiłem, że nie wykorzystałem jakiejś szansy, jakichś możliwości, że mogłem pomóc drugiemu człowiekowi, a nie pomogłem”.

Jednak powróćmy do Ludwiga van Beethovena i jego miejsca w powieściowym świecie. Nie jest tajemnicą, że życiowe dzieje Ludwiga i jego przepiękna muzyka są profesorowi Skarżyńskiemu bardzo bliskie, o czym wielokrotnie wspominał podczas wywiadów w radiu i telewizji. Jako lekarz Profesor jest przekonany, że w obecnych czasach postępujący niedosłuch wirtuoza można by wyleczyć. Jakie utwory skomponowałby wtedy? – zadaje sobie pytanie powieściowy Henryk. Jednocześnie profesor Skarżyński pokazuje paralelę losów głuchego kompozytora i swoich niedosłyszących pacjentów. Tylko podczas gdy jego pacjenci po wszczepieniu implantu zaczynają rozwijać swoje zdolności – nie tylko te związane z rozwojem słuchu i mowy, lecz także muzyczne, bo wielu z nich zaczyna grać na instrumentach czy śpiewać – postępująca utrata słuchu u Beethovena nieuchronnie prowadzi do końca jego kariery jako wirtuoza i dyrygenta.

W „Powrocie Beethovena” zostały wykorzystane fragmenty listów kompozytora oraz wspomnienia współczesnych mu osób, by pokazać go od strony mało znanej Czytelnikom – codziennych zmagań z otaczającą go rzeczywistością, w której na plan pierwszy często wysuwały się nieustanna troska o byt i walka z przewlekłymi chorobami, wśród których postępująca głuchota była przyczyną jego życiowego dramatu. Poznajemy niezwykle bogaty świat uczuć Beethovena – jego radości i uniesienia, ale też ból, strach i cierpienie. Te nierzadko skrajne emocje wkomponowywał w swoje niezwykłe, często wyprzedzające epokę dzieła muzyczne. Losy wielkiego kompozytora – podobnie jak stworzona przez niego muzyka – są ponadczasowe. Pokazują prawdę o człowieku, o każdym z nas. Na kartach powieści dzieje te współgrają z doświadczeniami i przeżyciami głównych bohaterów opisanych przez prof. Skarżyńskiego i stanowią ich swoisty komentarz.

ALEKSANDRA MANKIEWICZ-MALINOWSKA

Więcej w wydaniu: https://slysze.inz.waw.pl/kongres-zdrowie-polakow-2020/