2021 rokiem dwóch jubileuszy w IFPS
W 2021 roku świętujemy 25-lecie Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu oraz 30-lecie leczenia głuchoty w Polsce. Jak będziemy obchodzić te jubileusze?
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu został powołany 9 stycznia 1996 r. Przy okazji rocznicy warto podkreślić, że nie ma w Polsce drugiego ośrodka, który w tak krótkim czasie osiągnąłby tak wysoką pozycję nie tylko w kraju, lecz także na świecie. Ten wielki sukces to efekt pracy prof. Henryka Skarżyńskiego i jego zespołu. Trzydzieści lat temu rozpoczął on przygotowania do wdrożenia w Polsce programu implantów ślimakowych, a w kolejnych latach przeprowadził wiele pionierskich operacji, stworzył w nauce światowej tzw. polską szkołę otochirurgii w leczeniu częściowej głuchoty.
Z okazji jubileuszy w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu planowanych jest wiele wydarzeń, w tym cykl 25 konferencji naukowo-szkoleniowych pt. „Nauka dla społeczeństwa”
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu laureatem konkursu „Sukces Roku w Ochronie Zdrowia – Liderzy Medycyny”
Kierowany od 25 lat przez prof. Henryka Skarżyńskiego Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach został laureatem konkursu „Sukces Roku w Ochronie Zdrowia – Liderzy Medycyny” w kategorii Lider Roku 2020 w Ochronie Zdrowia – Innowacyjny szpital. Dwudziesta edycja konkursu organizowanego przez wydawnictwo medyczne Termedia oraz redakcje „Menedżer Zdrowia” i „Kurier Medyczny” zakończona została 14 stycznia uroczystą galą online. Wśród laureatów znaleźli się też m.in. prof. Andrzej Matyja, Marcin Jędrychowski, dr Izabela Ciuńczyk, prof. Robert Flisiak, prof. Andrzej Horban, prof. Krzysztof Simon i prof. Małgorzata Krajnik.
Czy suplementy wzmacniają odporność?
W trosce o swoje zdrowie sięgamy często po dostępne bez recepty suplementy diety z nadzieją, że zwiększą one odporność organizmu, zmniejszając tym samym ryzyko infekcji, między innymi zakażenia koronawirusem. Nic bardziej mylnego. Na odporność mogą wpłynąć jedynie: odpowiednia ilość snu, aktywny tryb życia, urozmaicona dieta oraz unikanie stresu, podkreśla dr n. farm. Magdalena B. Skarżyńska.
Aby zarejestrować suplement diety, jego skuteczność nie musi być udowodniona. Na opakowaniu nie musi też znaleźć się informacja o możliwych efektach ubocznych, a przed wprowadzeniem na rynek nie musi on przejść testów pod kątem bezpieczeństwa i jakości w rozumieniu badań, którym podlegają produkty lecznicze.
Pytania do eksperta w czasie pandemii
Prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Piotr H. Skarżyński, specjalista w dziedzinie otolaryngologii, otolaryngologii dziecięcej, audiologii i foniatrii, dyrektor ds. nauki i rozwoju w Instytucie Narządów Zmysłów, zastępca kierownika Zakładu Teleaudiologii i Badań Przesiewowych w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu od kilku miesięcy jest stałym gościem programów telewizyjnych poświęconych pandemii. Komentuje w nich m.in. nowe doniesienia dotyczące koronawirusa i odpowiada na pytania widzów. W bieżącym numerze wyjaśnia: jak odróżnić zakażenie koronawirusem od zapalenia zatok, czy utrata węchu może być skutkiem niewłaściwego pobrania wymazu, czy słuch może ulec uszkodzeniu także po grypie.
Zdrowie psychiczne Polaków a pandemia
Pandemia, w której dostęp do służby zdrowia jest utrudniony, a tysiące osób pozostaje w kwarantannie albo izolacji, negatywnie wpływa nie tylko na kondycję fizyczną, lecz także psychiczną. W Polsce pogłębia się kryzys zdrowia psychicznego, alarmowali eksperci z dziedziny psychiatrii podczas II Kongresu „Zdrowie Polaków” 2020.
Uszczerbek na zdrowiu psychicznym spowodowany pandemią jest na razie nie do oszacowania. Wiadomo jednak, że w czasie epidemii wzrosła liczba zgłoszeń na telefony zaufania dla samobójców, obserwuje się też zwiększony ruch na stronach dotyczących lęku, paniki, depresji – obecnie leki przeciwdepresyjne przyjmuje ok. 1,5 mln Polaków, a sprzedaż leków przeciwlękowych i nasennych znacząco wzrosła.
Śpiewanie daje mi szczęście!
Śpiewanie daje mi szczęście! Wywiad z niedosłyszącym tenorem Oliverem Palmerem
Olivier Palmer występował jako artysta-gość podczas koncertów kończących Festiwal „Ślimakowe Rytmy” oraz uczestniczył w warsztatach muzycznych towarzyszących temu Festiwalowi. Obecnie przygotowuje się do egzaminu w zawodzie piosenkarza. Jak zaczęła się jego przygoda z muzyką? – Gdy miałem 17 lat, wpadł mi w ucho utwór „I Still Burn”. W pewnym momencie zapomniałem, że nie słyszę, że mam dwa aparaty słuchowe i zacząłem śpiewać za nagraniem. To było silniejsze ode mnie. Do pokoju wpadła zaskoczona mama. Śpiewały dwa męskie głosy, więc myślała, że ktoś oprócz mnie jest w pokoju. A to byłem ja i wykonawca z telewizji. Mama posłuchała i powiedziała: „Chłopie, będą z ciebie ludzie” – mówi w wywiadzie dla „Słyszę”.
Rozmowy o myślach, czyli badania nad teorią umysłu i językiem
Aby zrozumieć i przewidzieć zachowanie innych osób, możemy odwołać się do ich wiedzy, przekonań, emocji, pragnień lub intencji. Zdolność, która pozwala przypisać wymienione stany mentalne sobie oraz innym, jest określana jako teoria umysłu. Obecnie podkreśla się, że teoria umysłu powiązana jest z innymi zdolnościami, w tym językowymi. U osób, których rozwój językowy nie jest typowy, np. u niesłyszących dzieci wychowywanych przez słyszących rodziców, dzieci z implantami ślimakowymi, zdolność ta może kształtować się w różny sposób.
Jak często szumy uszne występują u dzieci?
Podczas XLIII konferencji naukowo-szkoleniowej „Problemy otorynolaryngologii dziecięcej w codziennej praktyce”, która niedawno odbyła się w Kajetanach, wiele miejsca poświęcono szumom usznym. Próbowano m.in. odpowiedzieć na kluczowe pytanie – jak często szumy uszne występują w najmłodszej populacji. Wyniki badań dotyczących częstości występowania szumów usznych u dzieci w wieku szkolnym prowadzonych w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w ramach badań przesiewowych w Warszawie przedstawiła dr hab. n. med. Danuta Raj-Koziak, prof. IFPS, kierownik Zakładu Szumów Usznych IFPS.
Liczba publikacji na temat występowania szumów usznych w populacji dziecięcej w porównaniu z liczbą doniesień dotyczących dorosłych jest niewielka, a przedstawiane wyniki różnią się między sobą, szczególnie w zakresie oceny częstości występowania problemu. Na początku swojego wystąpienia prof. Raj-Koziak odniosła się między innymi do przeprowadzonej na szeroką skalę w 2016 r. przez Suzanne Rosing analizy wyników badań dotyczących występowania szumów usznych w populacji pediatrycznej podzielonej na dwie grupy – prawidłowo słyszących i z niedosłuchem. U grupie z prawidłowym słuchem odsetek dzieci, u których występowały szumy uszne, wahał się od 4,7 do 46 proc, natomiast w grupie dzieci z niedosłuchem – od 3,2 do 62 proc. Tak szeroki rozrzut wartości wynikał prawdopodobnie z różnego definiowania szumów usznych, z różnego wieku dzieci biorących udział w badaniach, a także z różnych procedur zbierania danych i różnych metod analizy statystycznej. Przeprowadzona analiza nie pozwalała zatem na jednoznaczne określenie, jak często u dzieci występują szumy uszne. Na dokładniejsze oszacowanie częstości występowania szumów u małych pacjentów pozwoliły natomiast badania Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu przeprowadzone w ramach programu badań przesiewowych słuchu uczniów szkół podstawowych z Warszawy w latach 2013–2017.
Historia z happy endem „rodziny ślimaczków”
Głusi mogą wszystko, oprócz słyszenia – powiedział Irving King Jordan, który został pierwszym głuchym rektorem Uniwersytetu Gallaudet w USA w 1988 r. Ja się z tym stwierdzeniem zgadzam, tylko że obecnie możemy naprawdę wszystko, nawet słyszeć. Oczywiście dzięki implantom – mówi Katarzyna Kapusta, która wraz ze swoim mężem i dwoma synami pozostaje pod opieką Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. Cała rodzina korzysta z implantów ślimakowych.
Kiedy głos ciężko pracuje…
Obecnie większość ludzi pracujących zdalnie, kontaktujących się telefonicznie i poprzez komunikatory można zaliczyć do grupy osób zawodowo pracujących głosem, a więc bardziej narażonych na wystąpienie jego zaburzeń. Każdy niepokojący objaw, szczególnie gdy utrzymuje się jakiś czas i nie jest wynikiem zwykłego przeziębienia czy chwilowej niedyspozycji, powinien byś konsultowany z lekarzem, ostrzega dr n. hum. Agnieszka Jarzyńska- Bućko.
Dlaczego dziecko nie chce jeść?
Porady mamy – logopedy Aleksandry Kowalczuk z Kliniki Rehabilitacji IFPS
Obecnie coraz częściej słyszy się o dzieciach niejadkach, nieustannie grymaszących przy jedzeniu lub takich, które jedzą tylko kilka wybranych potraw. Za takie zachowanie maluchów często obwinia się rodziców – zarzuca się im, że nie nauczyli dzieci zdrowych nawyków żywieniowych. Nie zawsze słusznie. Istnieje grupa dzieci, u których przyczyną problemów z jedzeniem są zaburzenia integracji sensorycznej lub połykania (dysfagii).
Badania słuchu. Słowa, słowa, słowa i próby stroikowe
Badania słuchu dzielą się na subiektywne, wymagające współpracy pacjenta, oraz obiektywne, wykonywane bez jego zaangażowania. Do badań subiektywnych, oprócz audiometrii tonalnej, o której pisaliśmy w ostatnim numerze „Słyszę”, zalicza się audiometrię mowy (słowną), która pozwala ocenić wydolność narządu słuchu poprzez określenie stopnia zrozumienia mowy przez pacjenta oraz tzw. próby stroikowe.
Audiometria słowna ma na celu określenie liczby prawidłowo rozpoznanych słów podawanych w czasie testu, co jest szczególnie istotne w przypadku doboru aparatów słuchowych, które powinny pomagać w lepszym słyszeniu nie tylko dźwięków z otoczenia (np. śpiewu ptaków, ruchu ulicznego itp.), ale przede wszystkim przywrócić rozumienie mowy. Ponadto na podstawie wyniku audiometrii mowy można określić rodzaj niedosłuchu.
Stroiki to narzędzia do badania słuchu zbudowane ze stopów metali. W chwili gdy wzbudzony stroik przystawimy przed małżowinę uszną, badane będzie przewodnictwo powietrzne, natomiast w chwili gdy stroik przystawimy do wyrostka sutkowego (za uchem) – przewodnictwo kostne.
Czy mój procesor jest zepsuty?
Dopasowanie neurokognitywne implantu to opracowany przez nasz zespół unikalny, wielodyscyplinarny model opieki pooperacyjnej wdrożony w Światowym Centrum Słuchu. Polega on na dopasowaniu parametrów procesora mowy nie tylko w oparciu o wyniki badań słuchu, lecz także badań elektrofizjologicznych i testów psychologicznych. Pozwala pacjentom na osiągnięcie maksimum korzyści z implantu ślimakowego. W Zakładzie Implantów i Percepcji Słuchowej dokładamy wszelkich starań, aby osoby po wszczepieniu implantu miały jak najmniej ograniczeń w komunikowaniu się i funkcjonowaniu w społeczeństwie. Stosując naszą metodę dopasowania procesora, osiągamy doskonałe wyniki. Z efektów usatysfakcjonowani są także nasi pacjenci.
Wraz z nadejściem pandemii koronawirusa obserwujemy niepokojący wzrost zgłoszeń dotyczących „awarii” procesorów mowy. Pacjenci są zaniepokojeni odczuwanym pogorszeniem w zakresie rozumienia mowy, które według nich może mieć związek z wadliwym działaniem procesora. Tymczasem przyczyną ich trudności jest zmiana warunków, w których obecnie przyszło nam wszystkim funkcjonować, mówią
dr hab. inż. Artur Lorens, prof. IFPS, kierownik Zakładu Implantów i Percepcji Słuchowej, oraz dr inż. Anita Obrycka.
Ile ruchu dla zdrowia? Nowe wytyczne WHO
W listopadzie 2020 roku zostały opublikowane nowe rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące aktywności fizycznej dla różnych grup wiekowych (dzieci, młodzieży, dorosłych, osób starszych). Po raz pierwszy pojawiały się w nich odrębne zalecenia dla kobiet w ciąży i po porodzie, niepełnosprawnych i osób z chorobami przewlekłymi.
Pożegnanie prof. Wandy Bochenek.
Z wielkim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci prof. Wandy Bochenek – Przyjaciela po Wsze Czasy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach.